Safran Bitkisi ve Özellikleri
Latince ismi “Crocus Sativus” olan safran bitkisi, sonbaharda çiçek açar, yüksekliği 20-30 santimetreye kadar uzayabilir, soğan barındırır ve uzun ömürlü bir bitkidir. Çok yağışlı ve ılıman iklimlerde yetişir. Bitkinin yaprakları mor ve mavi renklidir. Safranın çiçeklerinde üç tane tepecik (bunlara dil denir) bulunur ve bu tepecikler kırmızı renkli uzun ipler gibi görünür. Dünyanın en pahalı baharatlarından biri olan safran, bu üç tepeciğin kurutulması ve sonra da toz haline getirilmesi ile elde edilir. Safranın çayı ise kırmızı iplerden yapılır.
Safranın Tarihi ve Değerli Olmasının Sebepleri
Osmanlı mutfaklarında özellikle çorbalarda kullanılan şifalı bir baharattır. Safranın çiçek göbekleri elle toplanarak hasat edildiği için dünyanın en pahalı baharatıdır. Bir kilogram safranda, yaklaşık 20.000 tane iplik bulunur. Bitkinin ana vatanı Güneydoğu Asya ülkeleridir. Safran bitkisi en fazla İspanya, Fransa, İran, Hindistan ve Çin’de yetişmektedir. Türkiye’de ise az miktarda Safranbolu’da yetişir.
Safran Çayı Nasıl Yapılır?
Çok pahalı olduğu için gerçek safran bitkisini bulmak zordur. Genellikle sarı safran adı altında ve toz şekliyle satılan baharat aslen zerdeçaldır. Gerçek safran baharatı toz halinde değil, kurutulmuş uzun kırmızı iplikler halinde olur. Safran çayının hazırlanışı, diğer bitki çayları gibidir. Kaynatarak değil, demleme yöntemiyle yapılır. Bir bardak safran çayı hazırlamak için 6-7 adet safran ipliği gereklidir. İlk olarak su kaynatılır ve birkaç dakika dinlendirilir. Ardından, 6-7 adet safran ipliği kaynamış suyun üzerine bırakılır ve beş dakika demlenir. Su amber rengini aldıktan sonra süzülerek içebilirsiniz. Demlenen safran çayını süte, yeşil çaya, siyah çaya ekleyerek içebilir veya tarçın, kakule, zerdeçal gibi baharatlar ekleyerek de tüketebilirsiniz, tercihinize göre bal ile tatlandırabilirsiniz. Kokusunu ve tadını alabilmek için safran baharatını alırken güvenilir markalardan almanızı tavsiye ederiz.
Safran Çayının Faydaları Nelerdir?
Safran bitkisinin şifalı yönünü ilk fark edenler Asurlulardır. Tarih boyunca çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılmıştır. Safran çayının bilinen faydaları arasında depresyon tedavisi, adet öncesi sendromları hafifletme, kalp ve damar sağlığını destekleme ve antioksidan özellikleri yer alır. Safran çayı, kan basıncını düşürebilir, kolesterol ve trigliserit seviyelerini azaltabilir. Bazı küçük çaplı araştırmalar, safranın sağlıklı hücre gelişimine katkı sağladığını ve kanserli hücre oluşumunu azalttığını öne sürmektedir. Ayrıca, göz sağlığına da fayda sağlayabilir ve retina hasarlarının giderilmesinde yardımcı olabilir. Geleneksel olarak, sedef hastalığı tedavisinde ve ağrı hafifletici olarak kullanılmıştır.
Safran Çayı Zayıflatır mı?
Safran çayı doğrudan zayıflatma özelliğine sahip değildir; ancak metabolizmayı hızlandırarak kilo verme çalışmalarına yardımcı olabilir. Safran bitkisi yağ yakıcı özellikler taşır ve kolesterolü düşürmeye yardımcı olabilir. Diyet ve egzersiz programları uygulayan kişiler, safran çayı tüketerek daha kolay yağ yakabilirler. Ancak bitki çaylarının tek başına zayıflama etkisi gösteremeyeceği unutulmamalıdır. Safran çayı sindirim sistemini düzenleyerek şişkinliği giderebilir, ancak aşırı kullanımı sindirim sistemi dengesini bozabilir.